Snus là gì? Tại sao 'chất cấm' này lại phổ biến trong bóng đá?

2 mùa trước, 1 HLV ở hạng Nhất Anh (EFL) bất ngờ phát hiện ra 1 chiếc hộp nhỏ được cất kỹ dưới đống tất và quần áo, khi dọn dẹp tủ đồ của cầu thủ lúc khởi động. Trợ lý kỹ thuật cho biết đó là "snus" - 1 sản phẩm thuốc lá không khói được sử dụng rộng rãi ở Scandinavia.

Người HLV này sau đó tiến hành kiểm tra các tủ đồ và phát hiện khoảng 75% cầu thủ trong đội đều có snus cất giấu. Tại câu lạc bộ mới, con số này giảm xuống khoảng 50%.

Mặc dù biết rằng snus có liên quan đến các bệnh về nướu răng và một số loại ung thư, vị HLV này đã cố gắng giáo dục các cầu thủ nhưng không thành công. Họ tin rằng snus giúp họ “tạo ra lợi thế” trên sân cỏ.

Snus là sản phẩm thuốc lá không khói, được đặt giữa môi và nướu, có nguồn gốc từ Scandinavia. Nó đã trở thành 1 sản phẩm phổ biến sau khi Thụy Điển cấm hút thuốc lá trong nhà vào năm 2005.

Snus đã trở thành một phần của văn hóa bóng đá, đến mức các trợ lý y tế đôi khi mang theo các gói snus dự phòng cho cầu thủ, và thành viên BLĐ cũng xin phép ra ngoài để tiếp tế.

Nhiều cầu thủ gốc Scandinavia đã đưa snus vào các đội bóng ở Anh. Dù sử dụng snus bị cấm tại Anh, các loại bao gồm nicotine không có thuốc lá lại lan tràn trong phòng thay đồ của các CLB bóng đá chuyên nghiệp, với các thương hiệu như Siberia và Killa đầy đủ các hương vị khác nhau.

Tiến sĩ Chris James, nhà tâm lý học lâm sàng làm việc trong thể thể thao chuyên nghiệp, cho biết ông đã được một trong những CLB hàng đầu Ngoại hạng Anh mời đến để giáo dục các cầu thủ về vấn đề snus. 

Tuy nhiên, bóng đá là một lĩnh vực rất khó làm việc vì các CLB thường chỉ có những khoảnh khắc "tỉnh táo" ngắn ngủi trước khi lại rơi vào những rắc rối khác.

Mặt khác, 1 cầu thủ hàng đầu của bóng đá nữ cho biết việc sử dụng snus đã trở nên phổ biến và được dùng như một "nạng cứu" cảm xúc để giảm lo lắng và áp lực, nhưng CLB đã nói rõ họ không muốn điều này được công bố.

Một nghiên cứu mới đây của Đại học Loughborough kết hợp với Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp (PFA) đã cho thấy 1 trong 5 cầu thủ ở giải Anh đang sử dụng snus và 2 trong 5 cầu thủ đã thử snus ít nhất một lần. Nghiên cứu này cũng tiết lộ rằng hơn 50% cầu thủ nam và gần 75% cầu thủ nữ có biểu hiện của sự phụ thuộc vào nicotine.

Các lý do chính khiến cầu thủ sử dụng snus bao gồm: giải tỏa stress (43% cầu thủ nam, 55% cầu thủ nữ), và giảm nhàm chán (47% cầu thủ nam, 55% cầu thủ nữ). Lợi ích lớn nhất mà họ báo cáo là cảm giác thư giãn (55%).

Tuy nhiên, ảnh hưởng của snus đến sức khỏe và hiệu suất của cầu thủ vẫn chưa được làm rõ. Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy snus có thể làm tăng lượng đường trong máu, gây ra các vấn đề về chuyển hóa và tim mạch. Điều này có thể dẫn đến mệt mỏi nhanh hơn khi tập luyện và thi đấu.

Giới chuyên gia cho rằng việc sử dụng snus lan rộng trong bóng đá là do tác động của nó đến sức khỏe và hiệu suất vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên, các nghiên cứu ban đầu đã cho thấy những rủi ro tiềm ẩn của sử dụng snus mà các cầu thủ cần phải cân nhắc.

Dù tình trạng sử dụng snus trong bóng đá Anh đang gia tăng, nhưng vẫn chưa có những biện pháp cụ thể từ các cơ quan quản lý để ngăn chặn.

Các chuyên gia kêu gọi các CLB, liên đoàn cần nhanh chóng có những hành động quyết liệt để giải quyết vấn đề này, vì nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hiệu suất thi đấu của các cầu thủ.