Thất bại trước Tây Ban Nha, Southgate phải là người chịu toàn bộ trách nhiệm?

Stones nằm ngửa trên sân và nhìn lên bầu trời đầy sao, Rice khuỵu gối xuống, Foden nhìn vào khoảng không xa xăm từ băng ghế dự bị, Bellingham trút cơn giận lên thùng nước lạnh ngoài đường pitch, trong khi Palmer đến và ngồi lên nó.

Đây chính là cảnh tượng khi giấc mơ cả cuộc tan vỡ, nhưng không chỉ 1 lần mà là 2 lần liên tiếp trong 3 năm.

Trong vài tuần qua, ĐT Anh trông như thể họ là người được số phận chọn lựa, như thể được bảo vệ bởi 1 luồng hào quang xung quanh vậy. Thật khó để tìm được lời giải thích cho chuỗi những lần ngược dòng khó tin, ngay cả khi nó đến từ các khoảnh khắc tỏa sáng cá nhân để giúp họ tiến đến trận chung kết ở Berlin.

Và điều đó càng được củng cố khi Palmer vào sân và lập tức điền tên mình lên bảng tỷ số, SVĐ thì phủ đầy tiếng cổ vũ của các CĐV Anh. Hẳn nhiều người bắt đầu tin rằng Tam sư đang rất gần với danh hiệu đầu tiên sau gần 1 nửa thế kỷ.

Nhưng rồi Tây Ban Nha, những "máy móc" chiến thắng, đã khiến Tam sư phải tan nát giấc mơ của mình. Nếu tuyển Anh hy vọng sẽ dựa vào tầm vóc của các cá nhân hay phép màu trong những phút cuối, thì Tây Ban Nha lại đã giữ vững bình tĩnh và có bàn thắng quyết định.

Một chiến thắng chắc chắn sẽ biến Tam sư thành tập thể bất tử, nhưng thất bại cũng sẽ vọng vang mãi trong lịch sử. Mọi người ở đây đều nhận thức rằng đây là 1 khoảnh khắc quyết định cho bóng đá Anh, dù tốt hay xấu, đỉnh cao của kỷ nguyên Southgate, và cơ hội cuối cùng để chấm dứt 1 trong những cơn khát danh hiệu lâu nhất lịch sử thể thao.

Tất nhiên, từ giờ sẽ có rất nhiều những lời chỉ trích và yêu cầu phải làm rõ vì sao Anh lại 1 lần nữa thất bại. Đây chính là điều chúng ta mong muốn sau những trận chung kết, là những phán xét rõ ràng, sự minh bạch về những vấn đề mà chúng ta đã từng băn khoăn.

Nhưng cuối cùng thì đây vẫn chỉ là 1 trận đấu bóng đá kéo dài 90 phút, 1 nơi thật sự hỗn loạn, nơi mà không có gì là không thể và hoàn toàn vượt qua suy nghĩ của mọi người.

Rõ ràng, Tây Ban Nha mới là đội chơi tốt hơn, là đội bóng mạnh nhất giải đấu, với sự kết hợp hoàn hảo của lối chơi kiểm soát và những chân chạy cánh sắc bén. Nếu gạt bỏ các yếu tố siêu nhiên sang 1 bên, Anh vốn đã phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn từ ban đầu.

Họ có ít hơn Tây Ban Nha 1 ngày nghỉ, vòng 1/8 và tứ kết của họ đều phải đá thêm hiệp phụ, và quan trọng nhất, họ đã không chơi tốt bằng đối thủ.

Do vậy, Anh đã bước vào trận chung kết với sơ đồ 4-5-1, nhằm ngăn cản Tây Ban Nha kiểm soát bóng và tạo ra cơ hội. Và họ đã thật sự làm rất tốt điều này trong hiệp 1. Vào giờ nghỉ giữa hiệp, thật dễ để tưởng tượng Southgate mới là người có quyền hài lòng với kết quả trận đấu hơn.

Nhưng có 2 vấn đề ở đây. Thứ nhất, Anh gần như không thể chơi bóng đúng nghĩa. Thứ hai, liệu họ có thể duy trì cách chơi phòng ngự hoàn hảo như này suốt cả đêm. Câu trả lời tất nhiên là không, vì chỉ 2 phút sau khi hiệp 2 bắt đầu, họ đã phạm sai lầm và để Tây Ban Nha mở tỷ số.

Dù những sự thay người dũng cảm của HLV Southgate đã giúp Anh gỡ hòa, nhưng rốt cuộc, họ vẫn đành ngậm ngùi nhìn đối thủ nâng cao chức vô địch sau khi tiếng còi mãn cuộc vang lên.

Vậy chúng ta thấy được điều gì với tất cả những thứ kể trên? Thật không công bằng nếu đổ lỗi hoàn toàn cho Southgate vì trận thua của ĐT Anh.

Một số người cho rằng cách chơi của họ trong hiệp 1 quá tiêu cực; rằng nếu Tam sư chủ động tấn công hơn, họ có thể gây rối cho hệ thống kiểm soát bóng của Tây Ban Nha ngay từ những bước đầu tiên, thay vì chờ may mắn từ việc bóng nảy ra theo cách có lợi cho họ.

Lý thuyết trên không sai! Nhưng HLV ấy sẽ phải rất can đảm mới dám để đội bóng dâng cao khi đối thủ có Yamal và Nico Williams. Và thậm chí ông còn phải can đảm hơn nhiều lần khi muốn các học trò gây áp lực quyết liệt sau 1 hành trình dài hơi.

Thế nên kế hoạch của Southgate dù tiêu cực, nhưng nó vẫn là cách tốt nhất để Anh kiểm soát trận đấu lâu nhất có thể. Họ chỉ cần không phạm sai lầm và đã làm được điều đó trong 45 phút đầu tiên.

Nếu nhìn tích cực, chúng ta có thể thấy Anh đã chơi quyết tâm hơn so với trận chung kết thua Ý 3 năm trước, khi họ dẫn trước nhưng lại để đối phương gỡ hòa và rồi thua trên chấm phạt đền. Tối nay, ít nhất họ đã phải đối mặt với 1 đội bóng lớn hơn, và cũng đã gây ra rất nhiều khó khăn cho đối thủ.

Bạn cũng có thể dành lời ngợi khen cho các quyết định thay người quyết đoán và đầy dũng cảm của Southgate - 1 sự cải thiện đáng kể nếu so với những gì ông từng làm ở năm 2021.

Nhưng rồi điểm chung giữa 2 trận chung kết này, cũng như nỗi đau khi phải nhìn đối thủ nâng cúp, chính là thất bại đến từ khả năng kiểm soát bóng trong những khoảnh khắc chịu áp lực cao nhất.

Southgate đã thẳng thắn nhận ra đây chính là vấn đề của Anh. Ông đề cập đến những yếu tố khách quan, nhưng cũng biết rằng chúng chỉ phần nào giảm bớt các yếu điểm của họ.

“Chúng tôi phải giơ tay lên và thành thật: Tây Ban Nha đã chơi tốt hơn,” Southgate nói. “Cuối cùng, đó là tất cả những gì chúng ta cần nói.”

Tóm lại, những lý do khiến Anh không thể chơi tốt như Tây Ban Nha đến từ quá nhiều yếu tố, vậy nên việc quy toàn bộ trách nhiệm về những quyết định của Southgate tại Euro 2024 này thật không công bằng.

Sau 8 năm dẫn dắt cùng 2 trận chung kết thất bại, dù những thất bại đó đều là với tỷ số sít sao, nhiều CĐV sẽ trở về nước Anh vào hôm nay và tự hỏi liệu 1 HLV khác có thể mang đến cách tiếp cận mới để giải quyết những vấn đề này.

Tệ hại thay, việc Anh không thể áp đặt được lối chơi của mình lên các đối thủ hàng đầu châu Âu như Tây Ban Nha càng cho thấy một số khiếm khuyết cơ bản trong hệ thống đào tạo và phát triển bóng đá ở nước này. Đó là những vấn đề sâu xa mà Southgate không thể đơn phương giải quyết trong thời gian ngắn.

Vì vậy, việc thay đổi HLV có thể không phải là giải pháp duy nhất. Các nhà quản lý cấp cao của bóng đá Anh cần có những chính sách dài hạn để cải thiện toàn diện hệ thống, từ cơ sở hạ tầng đến phương pháp đào tạo, nhằm nâng cao chất lượng của toàn bộ bóng đá Anh.